Tips uit de gamewereld voor cul­tuur­ma­kers

Zijn advies aan cultuurmakers?

• Maak korte, toegankelijke ervaringen. Volwassenen hebben weinig tijd – een compacte, goed uitgewerkte ervaring werkt beter dan iets grootschaligs.
• Haal inspiratie buiten de gamingwereld. Waterzooi liet zich inspireren door moderne kunst en vond zo een originele invalshoek om een game te ontwikkelen. Zijn aanpak toont hoe een frisse blik en nieuwe referentiekaders kunnen leiden tot innovatieve digitale ervaringen.
• Denk mobiel. Veel mensen spenderen al uren op hun smartphone. Een kwalitatieve premium-ervaring op mobiel kan een sterke troef zijn.

De essentie uit de keynote van Thomas Waterzooi: games kunnen kunst toegankelijker maken, maar ook het denken over gaming zelf verbreden. Als cultuurmaker kun je hieruit leren dat gaming niet alleen een vehikel voor entertainment is, maar ook een krachtig medium om kunst en erfgoed tot leven te brengen. Dat laatste ervaar je opnieuw in het nieuwste project van Thomas Waterzooi dat hij ontwikkelde op vraag van het Departement Cultuur, Jeugd en Media. Zo geeft hij in zijn nieuwe game Please, Touch the Artwork 2 de schilderijen van Ensor een likje humor en narratief en integreert hij zoekspelletjes à la 'Waar is Wally?'. 

Onder leiding van Allie Weis (coördinator ethiek in internationale gameontwikkeling bij Howest Digital Arts & Entertainment) brachten we met ons panel diverse stemmen samen om te praten over de rol van gaming en cultuur in maatschappelijke verandering. Enkele inzichten die blijven hangen:

• Marthe Schneider (actrice en theatermaker bij het collectief playField) legde de nadruk op ervaring als motor voor verandering. Door gamificatie in theater krijgt het publiek een actieve rol, waardoor ze niet alleen een verhaal meekrijgen, maar het ook zelf beleven. “Door tijdelijk in een andere rol te stappen, ervaar je hoe andere regels en perspectieven je manier van denken beïnvloeden. Dit opent de deur naar nieuwe inzichten en verandering.”
• Ward Bosmans (sectorondersteuner en promotor klassieke muziek bij Kunstenpunt) vertelde hoe games empathie stimuleren. “Een game liet me de ervaring van een alleenstaande moeder beleven – een perspectief dat ik via boeken of films nooit zo intens had ervaren.” Met andere woorden: games kunnen spelers onderdompelen in andere realiteiten en zo diepgaand begrip creëren.
• Samuel Baidoo (danser en maker van videogameperformance Plum Road Tea Dream) beklemtoonde het belang van representatie: “Maak games voor jezelf, maar wees nieuwsgierig naar andere perspectieven. Een breder scala aan verhalen en personages zorgt voor een inclusievere gamecultuur.”
• Rhiana Spring (oprichter en directeur van Spring ACT – Action. Compassion. Technology.) wees op de maatschappelijke verantwoordelijkheid van gameontwikkelaars. Games kunnen bestaande structuren uitdagen en verandering stimuleren. “Werk je in de tech- of game-industrie? Nodig mensen uit die anders zijn dan jij. Diversiteit begint bij wie je rond de tafel brengt.”

Tijdens het panel kwam een belangrijke nuance naar boven: inclusie gaat niet alleen over ‘meer diverse personages in games’, maar ook over wie deze verhalen vertelt en hoe die tot stand komen. Samuel Baidoo benadrukte dat echte representatie niet alleen inhoudt dat er meer zwarte, queer of neurodiverse personages verschijnen, maar ook dat makers uit deze gemeenschappen de kans krijgen om hun eigen verhalen te vertellen. “Het heeft geen zin om enkel diversiteit ‘in te vullen’ zonder het op een authentieke manier te doen.”

Marthe Schneider voegde hieraan toe dat nieuwsgierigheid een cruciale factor is: “Ook als je zelf geen vrouw bent, kun je een game maken waarin vrouwen centraal staan – maar dan moet je écht in dialoog gaan met anderen. Representatie mag geen oppervlakkig label zijn.”

Ward Bosmans bracht de rol van curatoren en instellingen ter sprake: “Wie bepaalt welke games er gefinancierd worden en een podium krijgen? De diversiteit van verhalen hangt sterk samen met de mensen die in de culturele en game-industrie beslissingen nemen.” Zijn pleidooi: grotere fondsen. Cultuurinstellingen moeten volgens hem ook meer ruimte bieden aan diverse makers en verhalen.

Tot slot deelde Rhiana Spring enkele praktische tips:

• Werk samen met verschillende perspectieven vanaf de conceptfase.
• Luister actief naar de gemeenschappen die je wilt representeren.
• Neem feedback ter harte en pas je project aan zonder defensief te worden.
• Wees bereid om te falen en bij te leren: diversiteit en inclusie zijn een doorlopend proces.

Wil je zelf aan de slag met gaming en immersieve technologie? Neem dan zeker deze tips mee: 

1. Experimenteer en deel vroegtijdig. Wacht niet tot een project ‘perfect’ is – leer van de interactie met je publiek.
2. Zoek samenwerkingen op. Makerscommunity’s en gameontwikkelaars kunnen verrassende perspectieven bieden.
3. Denk aan beleving. Een immersieve ervaring begint niet pas op het scherm, maar bij de totale omkadering. 
4. Maak kunst toegankelijk. Gaming kan nieuwe deuren openen naar publieken die traditionele cultuurhuizen moeilijk bereiken. 
5. Draag bij aan echte representatie. Ga in gesprek met diverse makers, stel de juiste vragen en zorg voor authentieke verhalen.

Besluit van onze eerste editie van Gamechangers @Playtime? De kruisbestuiving tussen gaming en cultuur biedt eindeloze mogelijkheden – de toekomst is aan zij die durven spelen. 🎮✨